असला माछा विदेशमा कोशेली
बागलुङ– दरमखोलाको असला माछा विदेश पठाउने गतिलो कोशेली बनेको छ। सुकुटी पारिएको माछा महँगो मुल्यमा किनेर प्रवासमा रहेका आफन्तसम्म पठाउने गरिन्छ । देश बाहिर पनि दरमखोलाको असला माछा रोजाइमा छ । स्वाद र बनावट दुवै कारणले यहाँको असला माछा उत्कृष्ट मानिन्छ।
गलकोट नगरपालिका–७ मल्मकी उषा पौडेलले अमेरिकामा बस्ने दिदीका लागि यसपाली सोही माछा कोशेलीका रुपमा छानिन्। सुकाएको माछा किन्दा महँगो पर्न गएको उनको भनाइ छ । व्यवसायीले पनि विदेशमा कोशेली पठाउनेलाई लक्षित गरी माछाको सुकुटी बनाउने गर्छन् ।‘बढीजसो कोशेलीकै रुपमा बिक्री हुन्छ,’ स्थानीय व्यवसायी बाबुराम केसीले भने, ‘पोखरा, काठमाडौँजस्ता ठाउँमा पनि जान्छ।’
आलो माछालाई हप्तौँसम्म आगोमा सेकाएर सुकुटी बनाइन्छ । आलो माछाको मूल्य भने प्रतिकिलो ८ सय रुपैयाँदेखि देखि एक हजारसम्म छ । आलोको भाउ बढेसँगै वर्षेनी ‘सुकुटी माछा’ को भाउ पनि बढ्दै गएको छ । अर्का व्यवसायी कृष्णकुमारी केसीका अनुसार दुई वर्षअघिसम्म ५ हजार रुपैयाँ पर्ने माछा अहिले ७ हजारसम्म पुगेको छ।
गाउँमा भन्दा विदेशमा लानेले माछालाई महँगो मूल्य तिर्न पनि तयार हुन्छन् । छुट्टिमा नेपाल आएकाले विदेश फर्कदा माछा कोशेली लिएर जाने चलन नै बसेको छ । व्यवसायीका अनुसार धेरै लानेमा जापानमा बस्ने छन् । माग र रोजाइअनुसार माछा उपलब्ध गराउन व्यवसायीलाई भ्याइनभ्याइ छ ।
गलकोट नगरपालिका–७, ८ र ९ मा दैनिक ३० भन्दा बढी व्यक्तिले माछा मार्ने गर्छन् । माछा मार्ने व्यक्ति केहीले आफैँ सोझै उपभोक्तालाई बेच्ने गर्छन् भने कसैले कम मुनाफा राखेर अर्को व्यवसायीलाई बेच्ने गरेका छन् ।
माछा मार्ने जलारी, स्थानीय सरोकारवालाको निर्णयबाट खोलामा बम हान्न, विष हाल्न र विद्युतीय शक्ति लगाएर माछा मार्न प्रतिबन्ध लगाइएको छ। दरमखोला आसपासका क्षेत्रमा बसोबास गर्ने कतिपय परिवारको जीविका माछा मारेर नै धानिएको छ । असला माछाका परिकार उपलब्ध गराउने स्थानीय होटल–रेष्टुराँले पनि यथेष्ट आम्दानी गर्दै आएका छन्।
nagariknews.nagariknetwork.com