किन नेपाली रक्सी बन्द गरेर विदेशी रक्सी बजारमा ?

“किन नेपाली रक्सी बन्द गरेर विदेशी रक्सी बजारमा ?”

यो प्रश्नको पछाडि सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक पक्षहरू छन्। केही प्रमुख कारणहरू हेर्दा:

1.
नीतिगत प्राथमिकता र सरकारी नजरअन्दाज
सरकारले स्थानीय उत्पादनको प्रवर्द्धन गर्नुभन्दा विदेशी ब्रान्डलाई सजिलो पहुँच दिएको देखिन्छ।

जथाभावी रुपमा ‘अनाधिकृत’ भनिएको बहानामा धेरै स्थानीय रक्सी बन्द गरिन्छ, तर विदेशी रक्सी खुल्ला रूपमा पाइन्छ।

2.
लाइसेन्सिङ र कर प्रणाली
नेपाली रक्सी उत्पादकलाई लाइसेन्स लिन, कर तिर्न, र मापदण्ड पुरा गर्न निकै कठोर प्रक्रिया हुन्छ।

तर विदेशी कम्पनीहरूले आफ्ना एजेन्टमार्फत सजिलै बजार पाउँछन्, किनभने उनीहरू कानुनी, आर्थिक रूपमा बलिया छन्।

3.
ब्राण्डिङ र perception (धारणा) को असर
धेरै मानिसहरूमा विदेशी चीज राम्रो भन्ने मानसिकता बसिसकेको छ, र त्यसैले उनीहरू विदेशी रक्सीलाई “स्ट्याटस सिम्बोल” को रूपमा हेर्छन्।

स्थानीय रक्सीलाई अझै पनि “घरेलु” र “अ सुरक्षित” भन्ने दृष्टिले हेर्ने प्रवृत्ति छ।

4.
स्वास्थ्य र सुरक्षाको नाममा हस्तक्षेप
कतिपय स्थानीय रक्सीहरू स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छन् भनेर नियमन गरिन्छ — जुन कुरा सहि पनि हो, तर त्यसकै नाममा सबै स्थानीय रक्सीको निर्मूल गर्नु न्यायसंगत होइन।

समाधान के हुन सक्छ?
सरकारले स्थानीय रक्सीलाई नीतिगत संरक्षण दिनुपर्छ।

गुणस्तरीय उत्पादनमा प्रोत्साहन दिनु आवश्यक छ।

स्थानीय उत्पादनलाई ब्राण्ड बनाउने रणनीति अपनाइनुपर्छ।

विदेशी रक्सीमा निर्भरता घटाएर, आत्मनिर्भरता बढाउनु महत्वपूर्ण छ।

यदि लोकल र क्सीलाई राम्रोसँग ब्राण्डिङ, प्याकेजिङ र मार्केटिङ गरियो भने त्यो आम्दानीको राम्रो स्रोत बन्न सक्छ। नेपालमा थुप्रै स्थानिय रक्सी (जस्तै: छ्याङ, तोङ्बा, लोकल जाँड-रक्सी आदि) हरू छन् जुन परम्परागत विधिबाट बनाइन्छन् र स्वादमा पनि बेजोड हुन्छन्। ती रक्सीलाई यिनै तरिकाले व्यावसायिक रूपमा अगाडि बढाउन सकिन्छ:

ब्राण्डिङ्गका लागि के गर्न सकिन्छ?
राम्रो नाम र लोगो: स्थानीय मौलिकता झल्काउने नाम राख्नुहोस्, जसले ब्रान्डलाई छुट्टै पहिचान दिन्छ।

प्याकेजिङ: आधुनिक, आकर्षक बोतल डिजाइन र लेबलिङ गर्दा ग्राहकको ध्यान तानिन्छ।

कथा सुनाउनुहोस्: लोकल र क्सीको इतिहास, बनाउने तरिका, मौलिकपन आदि समेटेर “स्टोरी टेलिङ” गर्नुहोस् – यसले ब्रान्डप्रति भावनात्मक आकर्षण पैदा गर्छ।

गुणस्तर नियन्त्रण: एकनासे स्वाद र गुणस्तर कायम राख्नु आवश्यक छ, ताकि ग्राहकले दोहोर्‍याएर किनुन्।

सोसल मिडिया र मार्केटिङ: डिजिटल प्लेटफर्महरू (जस्तै: Facebook, Instagram, TikTok) मा आकर्षक भिडियो, रील, फोटो आदिबाट प्रचार–प्रसार गर्न सकिन्छ।

सम्भावित बजारहरू
पर्यटकहरू (विदेशी र नेपाली दुबै)

सहरका होटेल, रेष्टुराँहरू

उपहारका लागि प्याक गरिएको विकल्प

विदेश निर्यात (यदि कानुनी प्रक्रिया पुरा गरियो भने)